СКОС

Qohum funksiyalar:

ЭКСЦЕСС 

BAŞ MENYUYA KEÇİD 

Sintaksis:

    СКОС(число1;число2;...)

Nəticə:

    Seçmə küliyyata görə asimmetriya əmsalını qiymətləndirir.

Arqumentlər:

     число1, число2,...; asimmetriyanın hesablandığı 1-dən 255-ə qədər arqumentlərdir.

Qeydlər:

•      arqumentlər ədədlər və ya adlar, ədədlərdən ibarət massivlər və ya istinadlar olmalıdır;
•      əgər massiv və ya istinad olan arqument özündə mətni, məntiqi dəyişəni və ya boş xananı ehtiva edirsə, onda belə qiymətlər nəzərə alınmır, lakin sıfır qiymətli xanalar nəzərə alınır;
•      əgər verilənlərin sayı üçdən azdırsa və ya standart meyl sıfra bərabərdirsə, onda СКОС funksiyası özünün yerləşdiyi xanaya #ДЕЛ/О! səhvinin qiymətini yerləşdirir.

Riyazi-statistik interpretasiya:

Paylanma əyrisinin formasını təyin etmək çox vacib bir məsələdir, çünki hər bir statistik material adi şəraitdə onun üçün hər hansı müəyyən əlamətə görə xarakterik olan paylanma əyrisini verir.

Paylanma əyrisinin hər cürə təhrif olunması statistik materialın əmələ gəlməsi üçün normal şəraitin pozulmasını göstərir. Paylanmanın ümumi xarakterinin aydınlaşdırılması onun bircinlilik dərəcənin qiymətləndirilməsini      və həmçinin asimmetriya və ekssess göstəricilərinin hesablanmasını nəzərdə tutur.

Əgər paylanmanın     mərkəzindən hər iki tərəfə bərabər məsafədə duran istənilən iki variantın tezlikləri bərabərdirsə, belə paylanmaya simmetrik paylanma deyilir. Simmetrik paylanmalar üçün hesabi orta, moda və median öz aralarında bir-birinə bərabər olur. Buna görə də asimmetriya göstəricisi paylanma mərkəzinin göstəricilərinin münasibətindən asılıdır: 

arasında fərqlər böyük olduqca paylanm sırasının asimmetriyası da böyük olur. Bu zaman Мо <  Me olduqda   asimmetriya sağtərəfli, Мо > Me olduqda asimmetriya soltərəfli olur. Bunun üçün daha dəqiq və daha çox istifadə olunan göstərici 3-cü tərtibli mərkəzi moment əsasında

düsturu ilə hesablanan  asimmetriya əmsalıdır (simmetrik paylanmalar üçün bu əmsal sıfıra bərabər olur).

Bu göstəricinin tətbiq olunması baş külliyyatda asimmetriyanı təyin etməyə imkan verir. Belə ki, А_S > 0 olduqda asimmetriya sağtərəfli (müsbət) (şəkil a), А_S < 0 olduqda isə soltərəfli (mənfi) (şəkil b) olur.

Qeyd etmək lazımdır ki, СКОС funksiyası asimmetriyanı seçmə külliyyata görə təyin edir, ona görə də bu funksiya

düsturu vasitəsilə reallaşdırılır, burada n – seçmənin həcmidir. 

Misal

Taxıl bitkisinin müxtəlif sahələrdə məhsuldarlığı üzrə aşağıdakı verilənlər məlumdur: 35; 27; 32; 18; 30; 39; 24; 28; 31; 20 (s/ha). Bu paylanmanın asimmetriyasını təyin etməli.

Həlli

Asimmetriyanın qiymətini

düsturu ilə hesablayaq. Bunun üçün əvvəlcə aşağıdakı kəmiyyətlər hesablanır:

Beləliklə,

 

 

Alınan nəticə bu paylanmada kəmiyyətə görə cüzi, xarakterə görə mənfi asimmetriyanın olduğunu göstərir.

İndi də həmin məsələni СКОС funksiyasının köməyilə həll edək.

1.    İlkin verilənlər cədvəlini tərtib edək:

	A	B	C	D	E	F	G	H	I	J
1	35	27	32	18	30	39	24	28	31	21

2.    Nəticənin yazılacağı xananı seçək ($A$3)

3.    Мастер функций dialoq pəncərəsinin Статистические kateqoriyasından СКОС funksiyasını seçək. Bu zaman СКОС funksiyasının dialoq pəncərəsi əmələ gələcək.

4.    Число1 sahəsinə daxil olaraq ilkin verilənlər diapazonunu (A1:J1) mausla seçək. OK düyməsini basdıqdan sonra $A$3 xanasında hesablamanın nəticəsi olan -0,098 qiyməti əmələ gələcəkdir.